EBYÜ Deprem Teknolojileri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Şevket Özden Enstitü’nün tanıtım programında Ajans Erzincan’ın sorularını cevaplarken önemli açıklamalarda bulundu. Ajans Erzincan Haber Müdürü Semih Peker, Özden’e yönelttiği soruda 6 Şubat Kahramanmaraş depreminin ardından Erzincan’ da yapıların depreme dayanıklı olup olmadığını tespit amacıyla oluşturulan Yapı Stoku Değerlendirme Komisyonu raporunun ne zaman açıklanacağı hangi binaların yıkılacağı sorusu üzerine “Erzincan’da ciddi bir çalışma yapıldı, bu yöndeki açıklamayı ilerleyen süreçte Erzincan Valiliği yapacaktır” dedi.
Peker ardından Prof. Dr. Özden’e Erzincan’da bazı Hazır Beton Firmalarının beton karışımlarında dere kumu- fırat kumu kullandıklarını, bunun ilerleyen süreçte yapıların mukavemetini azalttığını, Çevre Şehircilik Müdürlüğünün bu firmalara ceza uygulamasına rağmen fırat kumu kullanımının devam ettikleri yönünde yönelttiği soruya verdiği cevapta şu ifadeleri kullandı; “ Betonu oluşturan en önemli bileşen çimento ve agrega. Bunlar birbirlerine ne kadar iyi sarılırsa betonunun kalitesi o kadar iyi olur. Eğer yapışma düzeyiniz az ise beton kaliteli değildir. Yani çimentonuz çok güçlü olabilir fakat yapışma yüzeyin küçükse problem var demektir. Bir şeyin yüzeyi ne zaman azalır? Küre haline getirdiğiniz zaman onun yapışma yüzeyi daha azdır. Dere çakılı kullanılmaması gerektiğinin arkasındaki en önemli bilgi şudur; Bunun yapışma yüzeyi küçüktür. Yuvarlak yüzeyli agregalar kesinlikle kullanılamaz. Eğer dereden aldığınız o büyük agregaları bir kırma tesisine koyup da kırıp, yüzey alanlarını büyütürsen bu kullanılabilir. Ama dereden aldığınız şekilde kullanıyorsanız büyük sorun var demektir. Çimentonuz da kaliteli olmalıdır. Dere kumu, dere çakılı kullanılacaksa bunun iyice elenip, yıkanıp kırılarak kullanılması gerekmektedir. Mevsimsel döngü derelerin içerisinde çamur birikimine sebep olabiliyor. Eğer siz dere kumu ya da dere çakılı kullanıyorsanız o zaman çok net yıkıyor olmanız lazım. İçerisinde sert tanelerin haricinde başka maddeler varsa bu çimentoya da müthiş zarar veriyor. Tüm bunlar dereden alınan malzemenin kullanılmaması gerektiğini söylüyor. Hazır beton firmalarının olaya hangi pencereden baktığı önemli.
Gaziantep’te bir halı fabrikası yangını oldu. Ben de gittim. Götürdüğüm bilgiden çok daha fazlasını öğrenerek geri döndüm. Laboratuvar deneyleri yapıldı. Laboratuvar deneyleri de aynı şeyi söyledi. Dereden alınan çakıl, eğer kireç taşı bazlıysa ki birçoğu kireç taşı bazlı, bu agregaların yangındaki davranışları da çok kötü. Yani ortadaki sıcaklık 700-800 dereceye ulaştığı andan itibaren sizin kolonlarının kabukları atmaya ve patlamaya başlıyor. Onun yerine bazalt agregasıyla yapılanlar 1000 -1100 dereceye kadar hala daha etkin. Dolayısıyla dereden alınan çakılın bir de böyle her zaman ortaya çıkmayan bir başka sorunu daha var.” Dedi.
