Kuzey Anadolu Fay Hattında bulunan Erzincan’da yapıların depreme dayanıklı olup olmadığı tartışması sürerken, inşaatlardaki ana taşıyıcılarda beton karışımında kullanılan dere kumu- fırat kumu karışımlarının, beton mukavemetini düşürdüğü iddiaları bir anda Erzincan gündemine oturdu.
Kahramanmaraş merkezli 11 ilde meydana gelen ve 46 bin kişinin hayatını kaybettiği büyük felakette, yapılardaki olumsuzluklar- eksik ve hatalı malzeme ile betonun kalitesizliği ortaya çıkarken, “İnsanları depremler değil, Yapılar öldürür” gerçeğini bir kere daha ortaya çıkardı.
1.Derecede deprem kuşağında olan Erzincan’da, 1992 depreminden ders alınmayarak inşaat betonlarında yaygın olarak dere-fırat kumu kullanılması, adeta faciaya davetiye çıkarıyor. Uzmanlardan edinilen bilgilere göre, Yapılan harçlara katılan katkı malzemeleri sayesinde alınan numuneler testten geçmesine rağmen, bu malzemenin sadece birkaç yıl içinde mukavemetini kaybettiği ve yapılar için büyük risk oluşturduğu belirtiliyor.
Taş ocakları yerine dere kumu ve fırat nehrinden alınan kum sayesinde büyük bir rant ortaya çıkıyor. Ajans Erzincan’ın yaptığı araştırma sonucu; Erzincan’da yıllık ortalama 500 bin metreküp beton dökülüyor. Bunun için 1 milyon ton kum gerekiyor. 1 milyon ton kum ise yaklaşık 100 milyar eski hesapla 100 trilyon lira yapıyor. Bu rakamı harcamak istemeyen bazı hazır beton firmaları ise sıfır maliyetli olan dere-fırat kumunu kullanarak büyük bir rant elde ediyor.
Fırat kumu kullanmak yerine ,Taş ocağı, kum ocağı açmak istendiği takdirde yaklaşık 100 milyon liralık yatırım yapılması gerekiyor. Bu rakamı harcamak yerine en kolay yol olan fırat kumu kullanmayı tercih eden bazı firmalar, deprem gerçeğini göz ardı ederek kasalarını doldurmak tercihini seçiyorlar.
1992 Erzincan depreminde yerle bir olan binalarda fırat kumu kullanıldığının tespit edilmesi nedeniyle büyük risk oluşturduğu için bu uygulama yasaklanmış ve aradan geçen süre içinde yeniden kullanılmaya başlanmıştı.
Paranın insan hayatına tercih edilmemesi gerektiğini belirten Erzincan halkı ise, yetkililerin bu konuyla ilgili bir an önce harekete geçmelerini, uygulamanın yasaklanmasını ve bu şekilde yapılan tüm yapıların ivedilikle denetlenmesini istiyor.
